Μέγας Έλλην μαθηματικός και φιλόσοφος και αρχηγέτης μεγάλου θρησκευτικοπολιτικού κινήματος. Εγεννήθη εν Σάμω περί το 580 π.Χ. και απέθανεν εν Μεταποντίω της Κάτω Ιταλίας περί το 490 π. Χ. Κατά τινάς συγγραφείς ο Πυθαγόρας εγέννηθη εν Μ. Ασία, ηνδρώθη όμως εν Σάμω.
Ο πατήρ του ωνομάζετο Μνήσαρχος, η δε μήτηρ του Πυθαΐς. Ενυμφεύθη την Θεανώ, εξ ης απέκτησεν υιόν ονόματι Αρίμνυστον, κατ’ άλλους δε Τηλαύγη, κατά τινας δε συγγραφείς, και δύο θυγατέρας, την Μυίαν και την Αριγνώτην. Αι βιογραφικαί περί Πυθαγόρου πληροφορίαι οφείλονται κυρίως εις Ελληνας συγγραφείς, ακμάσαντας κατά τους μεταγενεστέρους χρόνους, όττως είναι ο Διογένης ο Λαέρτιος, ο Πορφύριος και ο μαθητής αυτούΙάμβλιχος. Ούτοι εξ άλλου αρύονται τα περί του βίου, του Πυθαγόρου εκ πραγματειών του Αριστοξένου και του Δικαιάρχου, μαθητών τουΑριστοτέλους, οι όποιοι ήκμασαν 200 έτη μετά τον θάνατον του Πυθαγόρου. Εάν ληφθή υπ’ όψει, ότι επί 100 έτη από του θανάτου του Πυθαγόρου ουδέν εγράφη, και ότι ή διδασκαλία εις την Σχολήν του ήτο μόνον προφορική, τηρούμενη δι’ όρκου, αυστηρώς μυστική τότε δικαιολογούνται πολλοί αμφιβολίαι περί της ακριβείας των βιογραφικών πληροφοριών περί Πυθαγόρου, αι οποίαι έφθασαν μέχρις ημών. Οπωσδήποτε η προσωπικότης και τα έργον του Πυθαγόρου περιεβλήθησαν τον πέπλον του μυστηρίου και του θρύλου. Θεωρείται όμως βέβαιον, ότι ο Πυθαγόρας ήσκησε μεγάλην επίδρασιν δια την ανάπτυξιν εν Ελλάδι των επιστημών εν γένει και της φιλοσοφίας ιδιαιτέρως.
Κατά την παράδοσιν, ο Αγκαίος, υιός του Διός, είχεν αποικίσει την Σάμην της Κεφαλληνίας. Ούτος έλαβε παρά της Πυθίας τον χρησμόν να εποικίση την νήσον Μελάμφυλλον η Φυλλίδα, εις την οποίαν πράγματι εγκατέστησεν ούτος Αθηναίους, Επιδαυρίους και Χαλκιδείς και την ωνόμασε Σάμον. Ο χρησμός της Πυθίας είχεν ως έξης:
Ἀγκαῖ’ εἰναλίαν νῆσον Σάμον ἀντί Σάμης σε οἰκίζειν κ