Υπό του Διογένους του Λαέρτιου μνημονεύονται ως τελευταίοι Πυθαγόρειοι οι έξης : Ξενόφιλος ο Χαλκιδεύς από Θράκης, Φόντων, Εχεκράτης,Διοκλής και Πολύμναστος, Φλιάσιοι. Ούτοι διήκουσαν του Φιλολάου και του μαθητού αυτού Ευρύτου. Επομένως η ακμή αυτών τοποθετείται περί το 325 π. Χ., ενώ περί το 300 π. Χ. δεν γίνεται πλέον εκτενής λόγος περί της φιλοσοφίας των Πυθαγορείων. Όλαι αι πυθαγορικαί σχολαί της Κάτω Ιταλίας έχουν διαλυθή. Κατά τον 1ον αιώνα προ Χρίστου αναγεννάται η πυθαγόρειος φιλοσοφία, ουχί όμως υπό την πάλαιαν της μορφήν. Αύτη συνδυάζει ήδη μίξιν πυθαγορικών ιδεών προς πλατωνικός, αριστοτελικός και επικούρειους. Ο Μυστικισμός και η Αποκάλυψις είναι τα εξέχοντα στοιχεία της αναγεννηθείσης πυθαγορείου Σχολής.
Σπουδαιότεροι αντιπρόσωποι των Νεοπυθαγορείων θεωρούνται ο Νιγίδιος Φίγουλος (πρώτον ήμισυ του 1ου αιώνος π.Χ.), Απολλώνιος ο Τυανεύς, θαυματοποιός και προφήτης του Πυθαγόρου, ο συμβολιστής δι’ αριθμών Μοδεράτος εκ Γαδείρων (1ος αιών μ.Χ.), Νικόμαχος ο Γερασηνός (εκ Γερασών, περί το 100 μ. Χ.). Νουμήνιος ο εξ Απαμείας, Αλέξανδρος ο Πολυΐστωρ και άλλοι. Εκ τούτων σημειούμεν ιδιαιτέρως:
1) Τον Απολλώνιον τον Τυανέα. Ούτος ήκμασε κατά το τέλος του πρώτου αιώνας μ.Χ. και εγένετο ονομαστός κατά τας περιοδείας του εις τας χώρας της Εγγύς Ανατολής, ως θαυματοποιός, μάγος, θεόσοφος και προφήτης. Η αποθέωσις του Απολλώνιου του Τυανέως υπό των Νεοπυθαγορείων εγένετο περί το 200 περίπου μ. Χ. Η έντονος αναβίωσις των πυθαγορικών δοξασιών κατά τον πρώτον αιώνα μ.Χ. και η αποθέωσις του Απολλώνιου του Τυανέος δέον να θεωρηθή και ως αντίδρασις κατά της εξαπλώσεως του Χριστιανισμού.
2) Τον Νικόμαχον τον Γερασηνόν, ο όποιος εις τον πρόλογον της πραγματείας αυτού «Αριθμητική Εισαγωγή» υποστηρίζει ότι εν τω πνεύματι του Δημιουργού, προ της δημιουργίας του κόσμου, προϋπήρχον οι αριθμοί (και ότι επομένως οι αριθμοί δεν είναι έννοιαι απορρέουσαι εκ των αισθητών, ως υποστηρίζει ο Αριστοτέλης). Δια την σημερινήν επιστήμην ο Νικόμαχος παρουσιάζει εξαιρετικόν ενδιαφέρον, διότι διέσωσε πολλά εκ των αριθμητικών των Πυθαγορείων.
Σημειούμεν ακόμη εις τας νεοπυθαγορικάς δοξασίας την υπό το όνομα Έρμης ο Τρισμέγιστος αναφανείσαν μυστικιστικήν φιλοσοφίαν κατά τους πρώτους αιώνας μ. Χ. Μέγας Θώθ είναι η αιγυπτιακή ονομασία του Μεγάλου Έρμου, ο όποιος εις τας ελληνικάς συγγραφάς ονομάζεται Ερμής ο Τρισμέγιστος. Και η φιλοσοφική αύτη κίνησις η εκδηλουμένη υπό μυστικιστικόν ένδυμα θεωρείται ότι επροκάλεσε σφοδράν αντίδρασιν των πρώτων θεωρητικών του Χριστιανισμού.
Εγκυκλοπεδικό λεξικό «ΗΛΙΟΥ»
