Οι Ιππότες χθες και σήμερα
Ας δούμε ορισμένες ιστορικές αναφορές του τίτλου ονόματος και έννοιας του Ιππότη.
Ένας από τους Ηρακλείδες, γιος του Φύλαντα και της Λειπεφίλης.
Ο Ιππότης σε αυτή την εκδοχή ήταν δισέγγονος του Ηρακλή. Σύμφωνα όμως με άλλη γενεαλογική εκδοχή, ο Αντίοχος, γιος του Ηρακλή, νυμφεύθηκε τη Μήδα, κόρη του Φύλαντα, και γέννησαν τον Ιππότη. Ο Ιππότης πήρε μέρος στην εκστρατεία των Ηρακλειδών εναντίον της Πελοποννήσου με αρχηγό τον Τήμενο. Κατά την προετοιμασία για την επιχείρηση αυτή, όταν βρίσκονταν ακόμα στη Ναύπακτο, ο Ιππότης σκότωσε τον μάντη Κάρνο, νομίζοντάς τον κατάσκοπο των Πελοποννησίων. Εξαιτίας του φόνου αυτού, ο στρατός των Δωριέων αποδεκατίστηκε από την πείνα, ενώ ο στόλος τους χάθηκε. Η συμφορά αυτή προκλήθηκε από τον θεό Απόλλωνα, προστάτη των μάντεων. Ο Ιππότης τιμωρήθηκε με δεκαετή εξορία. Γιος αυτού του Ιππότη ήταν ο Αλήτης.
Γιος του βασιλιά της Κορίνθου Κρέοντα. Μαζί με τον πατέρα του φιλοξένησε τον Ιάσονα και τη Μήδεια, όταν αυτοί κατέφυγαν στην Κόρινθο εξορισμένοι από τον Άκαστο. Αφού η Μήδεια σκότωσε τον πατέρα και την αδελφή του Ιππότη, τη Γλαύκη, από ζήλια προς την τελευταία, ο Ιππότης την παρέπεμψε σε αθηναϊκό δικαστήριο, το οποίο όμως την αθώωσε.
Επίσης, στην Οδύσσεια το όνομα του πατέρα του Αιόλου είναι Ιππότης.
[ΕΤΥΜΟΛ. < ἵππος. Η αρχική σημασία τής λ. ἱππότης ήταν «οδηγός άρματος» ή «αυτός που αφορά στους ίππους». Με τη σημασία «ευγενής, μέλος τάγματος ευγενών» η λ. πρέπει να είναι απόδοση στην ελλ. ξεν. όρου, πρβλ. γαλλ. chevalier < λατ. caballarius].
Εποχή Φεουδαρχίας
Σε γενικές γραμμές οι Ελληνες δεν γνωρίζουμε αρκετά πράγματα για τη μεγάλη χρονική περίοδο του Μεσαίωνα, η οποία ξεκίνησε τον 5ο μ.Χ. αιώνα και τελείωσε τον 15ο μ. Χ. αιώνα. Μετά την άλωση της Κωσταντινούπολης στις 29 Μαίου 1453 ημέρα Τρίτη (εξαιτίας αυτού του γεγονότος εμείς οι Ελληνες θεωρούμε την ημέρα Τρίτη “γρουζούζικη” (1453=1+4+5+3=13) αντί της Παρασκευής των καθολικών, ακολούθησε η μακρά περίοδος της Τουρκοκρατίας. Οι περισσότεροι βυζαντινοί λόγοι κατέφυγαν στη Δ. Ευρώπη όπου και μεταλαμπάδευσαν τη βυζαντινή λογοτεχνία και φιλοσοφία. Αλλά αυτά θα τα δούμε μετά.
Α. Μεσαίωνας, Φεουδαρχία
Η χρονική περίοδος του Μεσαίωνα διέπεται από την φεουδαρχία.
Η ανάδυση του κοινωνικού, οικονομικού, και πολιτικού συστήματος της φεουδαρχίας στην Ευρώπη, είχε ως βάση την μερική διάλυση της μοναρχίας, την ύπαρξη πολυάριθμων τοπικών αρχόντων, την παρουσία μεγάλης γαιοκτησίας, την εντατικοποίηση της παραγωγής και την αύξηση της δύναμης της «αρχοντειακής εκκλησίας» .
Το φέουδο (γαιόκτημα) είναι η βάση στήριξης της προϋπάρχουσας του Μεσαίωνα χωροδεσποτείας.
Β. Η κοινωνική διαστρωμάτωση του Μεσαίωνα
Η Εκκλησία με εφαλτήριο το θεσμό της «ειρήνης του Θεού» εδραιώνει μια τριγωνική οργάνωση της κοινωνίας, η οποία γίνεται αποδεκτή διότι προέρχεται από τους εκπροσώπους του Θεού στη γη.
Με διατάγματα των «συμβουλίων ειρήνης» δημιουργούνται τρία κοινωνικά στρώματα : Η κατηγορία των Oratores (κλήρος), η κατηγορία των Bellatores (οι πολεμιστές) και η κατηγορία των Laboratores (οι αγρότες). Παράλληλα με αυτό το διαχωρισμό οι κοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων παραμένουν εκτός από κάθετες και οριζόντιες μέσα από τον θεσμό του «ομάζ».
Αυτός ο «τριμερής και αιώνιος διαχωρισμός της κοινωνίας» αποτελεί τη βάση της φεουδαρχίας.
Β.1. Οι Oratores, οι ανθρωποι της προσευχής, οι κάτοχοι της παιδείας, ο λόγος του Θεού στη γη. Είναι τυπικά στο πρώτο επίπεδο των κοινωνικών κατηγοριών. Εχουν φοροαπαλλαγή και κοινωνική ασυλία έναντι της κοσμικής εξουσίας. Η ύπαρξη αυτής της κοινωνικής κατηγορίας απαιτούσε ένα μεγάλο μέρος της αγροτικής παραγωγής για την συντήρησή του.
Οι απλοί κληρικοί που ανήκαν σε χαμηλόβαθμες κλίμακες της ιεραρχίας ουσιαστικά δεν διακρίνονται από τους αγρότες.
Οι φεουδάρχες εκχωρούσαν μεγάλα τμήματα της γαιοκτησίας των, με σκοπό την υποστήριξη του κλήρου αλλά και την άφεση αμαρτιών. Αυτές οι εκτενείς και πολυάριθμες δωρεές είχαν ως αποτέλεσμα την δημιουργία αιρετικών κινημάτων, την υπεραύξηση του πληθυσμού που εντασσόταν στους κόλπους της Εκκλησίας αλλά και την σοβαρή μείωση των γαιοκτησιών των φεουδαρχών με τις αντίστοιχες επιπτώσεις στην οικονομία.
Β.2. Οι Bellatores, «η πολεμική αριστοκρατία», η «αριστοκρατία του ξίφους», οι φεουδάρχες, αποτελούν το πραγματικό κυρίαρχο κοινωνικό στρώμα. Εχουν στην ευθύνη τους την υπεράσπιση του πληθυσμού και τον απόλυτο έλεγχο της γής και των ανθρώπων. Και αυτοί είναι υποτελείς σε ανώτερο άρχοντα. Οικειοποιούνται το αγροτικό πλεόνασμα, εκμεταλλεύονται την εργασία των πληβείων, επιβάλουν τέλη προστασίας στους εμπόρους και τους προσκυνητές, καθορίζουν τις τιμές και τις ποσότητες των προϊόντων, κόβουν νόμισμα και φορολογούν τους υποτελείς τους. Η κατοικία τους, ο φεουδαρχικός πύργος, είναι το κέντρο της χωροδεσποτείας με δικαστική, οικονομική και πολιτική εξουσία.
Εναλλάσουν την απασχόλησή τους με συμμετοχή σε πολέμους ή με περιόδους υπερκατανάλωσης αγαθών προς επίδειξη πλούτου. Θεωρούν απαξιωτική οποιαδήποτε εργασία. Οι απαιτήσεις τους για τον πόλεμο οδηγούν σε ανάπτυξη της μεταλλουργίας και της βαλλιστικής αλλά και εξάπλωση της καλλιέργειας της βρώμης, τροφής των πολεμικών αλόγων. Η τάση τους για πολυτελείς συνθήκες διαβίωσης οδηγούν στην εξέλιξη τομέων όπως η υφαντουργία και η αμπελουργία, την ανάπτυξη του εμπορίου και την μετεξέλιξη των τεχνιτών. Κόβουν νομίσματα και στηρίζουν τις συναλλαγές.
Και εδώ υπάρχει εσωτερική διαστρωμάτωση ανάλογη με τον οικογενειακό και ατομικό πλούτο.
Ο πλούσιος ιππότης της ανώτερης βαθμίδας πολεμούσε έφιππος σε πολεμικό άλογο με πλήρη οπλισμό. Λόγχη, ξίφος, ασπίδα, κράνος και επένδυση μεταλλική που κάλυπτε αρκετό από το σώμα του και είναι κάτοχος πύργου. Ο φτωχότερος ιππότης πολεμούσε έφιππος αλλά με ελαφρύτερο οπλισμό και η κατοικία του δεν συνιστούσε πύργο.
Ο ιππότης είναι κάτοχος της κοσμικής παιδείας και συμμετέχει στα παιχνίδια του αυλικού έρωτα (amour courtois).
Η «αριστοκρατία του ξίφους» μπροστά στο φάσμα της απώλειας της γής εξαιτίας των δωρεών εξευμενισμού στον κλήρο αλλά και του κατακερματισμού των γαιοκτησιών μέσω του συστήματος της ισόποσης κληρονομικότητας στους αρσενικούς και θηλυκούς απογόνους της, θεσμοθετεί το σύστημα της αρρενογονικής οικογένειας και περιορίζει αρκετά τις δωρεές.
Στην πράξη οι δύο κοινωνικά πρώτες κατηγορίες ομαδοποιήθηκαν έναντι της πολυπληθής τρίτης κοινωνικής κατηγορίας, του πληθυσμού των Laboratores.
Β.3. Οι Laboratores, οι τροφοδότες του κλήρου και της πολεμικής αριστοκρατίας, αυτοί που εργάζονται, αυτοί που είναι υπόδουλοι της εργασίας και της γης, οι πληβείοι, το κατώτερο κοινωνικό στρώμα.
Κατά τη διάρκεια του Πρώϊμου Μεσαίωνα η εργασία στην αγροτική ύπαιθρο εκτελούνταν από δούλους και ελεύθερους χωρικούς. Μεγάλο τμήμα του πληθυσμού των ελεύθερων χωρικών ήταν κολωνοί. Οι κολωνοί είχαν δεσμά υποτέλειας με τους τοπικούς άρχοντες. Η μονοπυρηνική οικογένεια αποτελούσε τη δομή της μεσαιωνικής αγροτικής οικογένειας. Σε περιπτώσεις όπου οι αγροτικές κοινότητες δεν ήταν υποτελείς σε άρχοντες τότε κυριαρχούν οι πολυκλαδικές οικογένειες. Και οι δύο εκφάνσεις της αγροτικής οικογένειας είχαν πολύ κλειστά στοιχεία και χαρακτηριστικά. Η δυνατότητα αγοράς γής, οι επιγαμίες μεταξύ δούλων και ελεύθερων χωρικών καθώς και η κατανόηση από τους άρχοντες του κόστους διατήρησης δούλων οδήγησαν σε μετασχηματισμό των πρωθύστερων τάξεων.
Με την χωροδεσποτεία και την συγκέντρωση της εξουσίας από τους μεγαλοκτηματιές άρχοντες υποχωρεί σταδιακά η κοινωνική κατηγορία των ελεύθερων χωρικών, εξαιτίας των πολλών και δυσανάλογων υποχρεώσεών τους στους άρχοντες. Οι ελεύθεροι χωρικοί υποβιβάζονται σταδιακά κοινωνικά και οικονομικά σε δουλοπάροικους. Δεσμεύονται με σχέσεις υποτέλειας με τους φεουδάρχες εργαζόμενοι στη γη. Οι άρχοντες τους προστατεύουν και εκείνοι συμμετέχουν στους πολέμους και φορολογούνται. Η διάδοση της τριετούς εναλλαγής των καλλιεργειών (αγρανάπαυση) και οι νέες καλλεργητικές μέθοδοι σε συνδυασμό με την εκχέρσωση των δασών, δίνει την δυνατότητα της αύξησης της καλλιεργούμενης επιφάνειας της γης. Η φορολογία και η προστασία που παρείχαν οι φεουδάρχες είχαν όρια – πλαίσια τους τοπικούς εθιμικούς διακανονισμούς. «Ισχυε το δίκαιο του υποστατικού.»
Οι χρήσεις των ζώων και των εργαλείων στην αγροτική παραγωγή οδήγησε σε μία περαιτέρω διάκριση των χωρικών. Στους Laboureurs, δηλαδή στους αγρότες που χρησιμοποιούν εργαλεία και ζώα για την εκτέλεση των εργασιών τους και στους Manouvriers ή Brassiers, στους χειρωνάκτες ημερομίσθιους εργάτες.
Β.3.1 Η ενασχόληση των αρχόντων με τον πόλεμο, η πληθώρα γαιών και δουλοπαροίκων και οι μεγάλες αποστάσεις οδήγησαν στην δημιουργία ενός εποπτικού προσωπικού, τους ministeriales. Οι φεουδάρχες τους αμοίβαν με μερίδια από τα έσοδά τους πράγμα που τους εδραίωσε ως κινητήρια δύναμη της εκμετάλλευσης.
Β.3.2 Βαθμιαία και παράλληλα με τις εξελίξεις σε κλάδους όπως η υφαντουργία, ανθίζουν οι πόλεις και αναδεικνύονται σε εμπορικά κέντρα εξαιτίας των αναγκών των φεουδαρχών. Προάγγελος των εμπορικών συναλλαγών είναι οι εμποροπανήγυρεις, οι οποίες συνέβαλαν στις εμπορικές πρακτικές και τη χρήση των χρημάτων.
Οι πόλεις συγκεντρώνουν «μηχανικούς άνθρωπους» (homes mécaniques), τεχνιτες και εργάτες ολιγάριθμoυς . Οι εξειδικευμένοι τεχνίτες συστήνουν τις συντεχνίες. Αναδεικνύονται οι έμποροι, ως ξεχωριστή αστική κοινωνική ομάδα η οποία γεννήθηκε από την βοηθητική κοινότητα του φεουδαρχικού πύργου. Αργά και σταθερά γεννιούνται οι αστοί με επικεφαλής τους πατρίκιους.
B.3.3. Η αγροτική οικονομία περιέρχεται ουσιαστικά στον αστικό έλεγχο. Χωρικοί και πατρίκοι έχοντας εμπορικές συναλλαγές μεταξύ τους, εδραιώνουν την αστική τοκογλυφία ως δραστηριότητα.
Β.3.4 Οι πιεστικές απαιτήσεις των χωροδεποτών προς τους αγρότες για υψηλότερη φορολογία και περισσότερες υπηρεσίες ξεκίνησαν μια σειρά αγροτικών επαναστάσεων με έναρξη στην Αγγλία. Το κέντρο των επαναστάσεων στον Ευρωπαϊκό χώρο ήταν το χωριό.
Γ. Παράγοντες που επηρέασαν την κοινωνική διαμόρφωση του Μεσαίωνα
Η εδραίωση των φεουδαλικών κοινωνικών δομών στηρίχθηκε σε παράγοντες όπως :
Διαμόρφωση τοπικών κέντρων εξουσίας (παλαιά αριστοκρατία) μετά την αποσύνθεση της μοναρχίας και την απουσία του κράτους – προστάτη. Οι επιδημίες που αποδεκάτισαν το ανθρώπινο δυναμικό στις πόλεις και στην ύπαιθρο.
Οι κλιματολογικές διακυμάνσεις που επέφεραν καταστροφή στις σοδειές.
Η ανάγκη για σταθερότητα και ασφάλεια.
Η έντονη θρησκευτικότητα του πληθυσμού και η «εντολή του Θεού» δια στόματος κληρικών.
Η μη κάλυψη των βασικών αναγκών του πληθυσμού.
Η σταδιακή εξάλειψη της διαφοράς των δούλων με τους ελεύθερους χωρικούς.
Τα τρία είδη της χωροδεσποτικής υποτέλειας και εκμετάλλευσης του φεουδαρχικού συστήματος :
i) Το καθεστώς που στηριζόταν στην δουλεία. Δεν υπήρχε διάκριση μεταξύ ανθρώπων, ζώων και γης. Όλα ήταν ιδιοκτησία του φεουδάρχη.
ii) Η γαιοκτητική χωροδεσποτεία η οποία βασιζόταν στην κατοχή γαιοκτημάτων. Η εκχώρηση γης γινόταν με αντίτιμο την φεουδαλική αγγαρεία.
iii) Το σύστημα της χωροδεσποτικής εκμετάλλευσης, ένα σύστημα ληστρικό. Ο άρχοντας είχε πλήρη δικαιοδοτική εξουσία στους χωρικούς του.
Η παγίωση της κληρονομικότητας της γης.
Η ενίσχυση της μονοπυρηνικής οικογένειας μέσω νέου κατακερματισμού των κλήρων από την εκχώρηση φεουδαλικών γαιών.
Η διάδοση του χρήματος στην αγροτική ύπαιθρο
Η ανάδυση της αγοράς της γης.
Οι νέες καλλιέργειες όπως βρώμη και άλευρα υψηλής ποιότητας, οι οποίες βελτίωσαν τις διατροφικές συνήθειες και την υγεία.
Η εξάπλωση της καλλιέργειας των σιτηρών και δημητριακών.
Οι βελτιώσεις στο αγροτικό εξοπλισμό όπως το άροτρο.
Η πληθώρα των μύλων (ανεμόμυλων και νερόμυλων).
Η συστηματική εκτροφή βοοειδών και αλόγων.
Η σταδιακή απαλλαγή των χωρικών από τις παραδοσιακές αγγαρείες.
Η υψηλότερη παραγωγικότητα της αγροτικής εργασίας, η οποία οδήγησε στην επέκταση της καλλιεργήσιμης γης εκχερσώνοντας δάση.
Η άνθιση των εμπορικών δραστηριοτήτων.
Μετά την όσμωση των δύο κοινωνιών στην Ευρώπη, αυτή των βαρβαρικών εισβολέων και αυτή των αυτοχθόνων ο μεσαιωνικός κόσμος αποζητά τη σταθερότητα και την ασφάλεια. Βάση αυτών των αιτημάτων αποτελεί η χωροδεσποτική γη και η ικανοποίηση των βιωτικών αναγκών του πληθυσμού. Το μέσο όμως, δηλαδή η προστασία των ατόμων, στηριζόταν σε δεσμούς αίματος που δεν ήταν αρκετοί πια. Η μοναρχία αποσυντίθεται και η καθημερινότητα είναι άθροισμα επιμέρους νέων νοοτροπιών. Το φεουδαλικό καθεστώτος συντίθεται με σχέσεις προσωπικής υποτέλειας (κάθετης και οριζόντιας) και με τη φωνή της Εκκλησίας ταξινομεί σε κατηγορίες την Ευρωπαϊκή κοινωνία και οικονομία. Η σταθεροποίηση αυτή οδηγεί στο αστικό φαινόμενο και το ξεκίνημα μιας νέας εποχής, της Αναγέννησης.
Μύθοι Θρύλοι
Ξέροντας ο βασιλιάς Ούθερ Πεντράγκον ότι ο γιος του και νόμιμος διάδοχος, Αρθούρος, κινδύνευε να δολοφονηθεί από τους ευγενείς ώστε να μείνει ο θρόνος χωρίς διάδοχο, ανέθεσε στο μάγο Μέρλιν να τον παραδώσει σε μία καλή οικογένεια για να τον αναθρέψει, χωρίς να ξέρει ποιος είναι.
Όταν αργότερα πέθανε ο βασιλιάς, ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος για την κατάκτηση του θρόνου. Αποφασίστηκε τότε να οργανωθούν αγώνες μεταξύ των ευγενών και ο νικητής να ανακηρυχθεί βασιλιάς. Όταν όμως οι ευγενείς συγκεντρώθηκαν στον αυλόγυρο της Μητρόπολης, είδανε μία μεγάλη πέτρα που στη μέση της ήταν σφηνωμένο ένα αμόνι και στο αμόνι μπηγμένο ένα σπαθί, το εξκάλιμπερ. Στην πέτρα ήταν σκαλισμένη μία επιγραφή που έλεγε ότι όποιος τραβήξει το σπαθί, αυτός είναι δικαιωματικά ο βασιλιάς της Αγγλίας. Οι ευγενείς με τη σειρά τους δοκίμασαν να τραβήξουν το σπαθί, μα όλοι απέτυχαν. Περνώντας τυχαία από εκεί ο Αρθούρος τράβηξε το σπαθί με ευκολία και τότε όλοι αναγνώρισαν ποιος ήταν στην πραγματικότητα ο άγνωστος νέος.
Όταν τον άλλο χρόνο ο Αρθούρος παντρεύτηκε με την Γκουίνεβιρ, την κόρη του Λεόντεγκρανς, βασιλιά του Κάμελιαρντ, πήρε για γαμήλιο δώρο από τον πεθερό του μία “στρογγυλή τράπεζα” που είχε θέσεις για 150 γενναίους ιππότες και μαζί μ’ αυτή και 100 ιππότες. Τότε ο Αρθούρος ανέθεσε στον μάγο Μέρλιν να γυρίσει τη χώρα και να διαλέξει 50 ιππότες ώστε να συμπληρωθούν οι θέσεις του τραπεζιού.
Η φήμη της “Στρογγυλής Τραπέζης” απλώθηκε σ’ όλη την Αγγλία. Πολλοί πήγαιναν να ζητήσουν από τον Αρθούρο να στείλει τους ιππότες να διορθώσουνε τις αδικίες που γίνονταν. Μία μέρα παρουσιάστηκε στο βασιλιά ένας νέος που του ζήτησε τρεις χάρες. Η πρώτη ήταν να τον αφήσει να μείνει στο περιβάλλον της αυλής ένα χρόνο και όταν θα πέρναγε ένας χρόνος θα του έλεγε ποιες είναι οι άλλες δύο χάρες. Ο βασιλιάς δέχτηκε και παρέδωσε το νέο στις φροντίδες του αδελφού του, σερ Κέι, ο οποίος όμως τον μεταχειρίστηκε με πολύ άσχημο τρόπο.
Όταν έκλεισε ένας χρόνος από την εμφάνιση του νέου, παρουσιάστηκε στον βασιλιά μία κοπέλα και του ζήτησε να στείλει έναν από τους ευγενικούς ιππότες του να σώσει την κυρά της, που την κρατούσε αιχμάλωτη ο “Κόκκινος Ιππότης των Κόκκινων Κήπων”, που ήταν δυνατός σαν εφτά άντρες και είχε δύο αδέρφια, τον “Μαύρο Ιππότη” και τον “Πράσινο Ιππότη”. Τότε ο νέος θύμισε στο βασιλιά ότι συμπληρώθηκε ο πρώτος χρόνος κι ήρθε η ώρα να του πει και τις δύο άλλες χάρες που ήθελε: η μία ήταν να αναθέσει σ’ αυτόν τη σωτηρία της κυράς της κοπέλας και η άλλη να προστάξει τον ιππότη σερ Λάνσελοτ να τον χρίσει ιππότη όταν τον νομίσει άξιο. Στη συνέχεια αποκαλύπτεται ότι ο νέος αυτός είναι ο σερ Γκάρεθ του Όρκνεϊ, αδερφός του Γκάχερις, του Γκάγουεν και του Άγκραβαϊν.
έροντας ο βασιλιάς Ούθερ Πεντράγκον ότι ο γιος του και νόμιμος διάδοχος, Αρθούρος, κινδύνευε να δολοφονηθεί από τους ευγενείς ώστε να μείνει ο θρόνος χωρίς διάδοχο, ανέθεσε στο μάγο Μέρλιν να τον παραδώσει σε μία καλή οικογένεια για να τον αναθρέψει, χωρίς να ξέρει ποιος είναι.
Όταν αργότερα πέθανε ο βασιλιάς, ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος για την κατάκτηση του θρόνου. Αποφασίστηκε τότε να οργανωθούν αγώνες μεταξύ των ευγενών και ο νικητής να ανακηρυχθεί βασιλιάς. Όταν όμως οι ευγενείς συγκεντρώθηκαν στον αυλόγυρο της Μητρόπολης, είδανε μία μεγάλη πέτρα που στη μέση της ήταν σφηνωμένο ένα αμόνι και στο αμόνι μπηγμένο ένα σπαθί, το εξκάλιμπερ. Στην πέτρα ήταν σκαλισμένη μία επιγραφή που έλεγε ότι όποιος τραβήξει το σπαθί, αυτός είναι δικαιωματικά ο βασιλιάς της Αγγλίας. Οι ευγενείς με τη σειρά τους δοκίμασαν να τραβήξουν το σπαθί, μα όλοι απέτυχαν. Περνώντας τυχαία από εκεί ο Αρθούρος τράβηξε το σπαθί με ευκολία και τότε όλοι αναγνώρισαν ποιος ήταν στην πραγματικότητα ο άγνωστος νέος.
Όταν τον άλλο χρόνο ο Αρθούρος παντρεύτηκε με την Γκουίνεβιρ, την κόρη του Λεόντεγκρανς, βασιλιά του Κάμελιαρντ, πήρε για γαμήλιο δώρο από τον πεθερό του μία “στρογγυλή τράπεζα” που είχε θέσεις για 150 γενναίους ιππότες και μαζί μ’ αυτή και 100 ιππότες. Τότε ο Αρθούρος ανέθεσε στον μάγο Μέρλιν να γυρίσει τη χώρα και να διαλέξει 50 ιππότες ώστε να συμπληρωθούν οι θέσεις του τραπεζιού.
Η φήμη της “Στρογγυλής Τραπέζης” απλώθηκε σ’ όλη την Αγγλία. Πολλοί πήγαιναν να ζητήσουν από τον Αρθούρο να στείλει τους ιππότες να διορθώσουνε τις αδικίες που γίνονταν. Μία μέρα παρουσιάστηκε στο βασιλιά ένας νέος που του ζήτησε τρεις χάρες. Η πρώτη ήταν να τον αφήσει να μείνει στο περιβάλλον της αυλής ένα χρόνο και όταν θα πέρναγε ένας χρόνος θα του έλεγε ποιες είναι οι άλλες δύο χάρες. Ο βασιλιάς δέχτηκε και παρέδωσε το νέο στις φροντίδες του αδελφού του, σερ Κέι, ο οποίος όμως τον μεταχειρίστηκε με πολύ άσχημο τρόπο.
Όταν έκλεισε ένας χρόνος από την εμφάνιση του νέου, παρουσιάστηκε στον βασιλιά μία κοπέλα και του ζήτησε να στείλει έναν από τους ευγενικούς ιππότες του να σώσει την κυρά της, που την κρατούσε αιχμάλωτη ο “Κόκκινος Ιππότης των Κόκκινων Κήπων”, που ήταν δυνατός σαν εφτά άντρες και είχε δύο αδέρφια, τον “Μαύρο Ιππότη” και τον “Πράσινο Ιππότη”. Τότε ο νέος θύμισε στο βασιλιά ότι συμπληρώθηκε ο πρώτος χρόνος κι ήρθε η ώρα να του πει και τις δύο άλλες χάρες που ήθελε: η μία ήταν να αναθέσει σ’ αυτόν τη σωτηρία της κυράς της κοπέλας και η άλλη να προστάξει τον ιππότη σερ Λάνσελοτ να τον χρίσει ιππότη όταν τον νομίσει άξιο. Στη συνέχεια αποκαλύπτεται ότι ο νέος αυτός είναι ο σερ Γκάρεθ του Όρκνεϊ, αδερφός του Γκάχερις, του Γκάγουεν και του Άγκραβαϊν.
Στη συνέχεια του αγγλικού θρύλου παρελαύνουν πολλά συναρπαστικά περιστατικά, γεμάτα από πράξεις ιπποτισμού, ψυχικού μεγαλείου και αυτοθυσίας καθώς ο βασιλιάς Αρθούρος προσβάλλεται από μια μυστηριώδη αρρώστια και για την θεραπεία της στέλνει τους ιππότες του να αναζητήσουν το Άγιο Δισκοπότηρο. Η ανεύρεση του μυθικού αντικειμένου είναι δύσκολη, καθώς κανείς δεν γνωρίζει με ακρίβεια πού ακριβώς βρίσκεται, αλλά οι ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης, οπλισμένοι με αγάπη και εμπιστοσύνη προς τον βασιλιά τους, χωρίζονται και φεύγουν για τα πέρατα της γης, για την αναζήτησή του. Όταν όμως κατηγορηθούν για προδοσία η βασίλισσα και ο σερ Λάνσελοτ, αρχίζει να γράφεται η τελευταία σελίδα της ιστορίας του Κάμελοτ.
Στη συνέχεια του αγγλικού θρύλου παρελαύνουν πολλά συναρπαστικά περιστατικά, γεμάτα από πράξεις ιπποτισμού, ψυχικού μεγαλείου και αυτοθυσίας καθώς ο βασιλιάς Αρθούρος προσβάλλεται από μια μυστηριώδη αρρώστια και για την θεραπεία της στέλνει τους ιππότες του να αναζητήσουν το Άγιο Δισκοπότηρο. Η ανεύρεση του μυθικού αντικειμένου είναι δύσκολη, καθώς κανείς δεν γνωρίζει με ακρίβεια πού ακριβώς βρίσκεται, αλλά οι ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης, οπλισμένοι με αγάπη και εμπιστοσύνη προς τον βασιλιά τους, χωρίζονται και φεύγουν για τα πέρατα της γης, για την αναζήτησή του. Όταν όμως κατηγορηθούν για προδοσία η βασίλισσα και ο σερ Λάνσελοτ, αρχίζει να γράφεται η τελευταία σελίδα της ιστορίας του Κάμελοτ.
Ναίτες
Οι Ιππότες του Ναού ή Ναΐτες (αγγλικά: Templars) γνωστοί και ως Φτωχοί Συστρατιώτες του Χριστού και του Ναού του Σολομώντα
(λατινικά: Pauperes commilitones Christi Templique Solomonici) αποτέλεσαν ένα από τα πρώτα στρατιωτικά τάγματα στην ιστορία.
Το τάγμα αυτό ιδρύθηκε στον απόηχο της Α’ Σταυροφορίας, το 1118 μ.Χ με σκοπό να βοηθήσει το χριστιανικό νεοϊδρυθέν Βασίλειο της Ιερουσαλήμ να διατηρηθεί ενάντια των μουσουλμάνων γειτόνων του και να εξασφαλίσει την ασφαλή και ελεύθερη προσέλευση του μεγάλου αριθμού των Ευρωπαίων προσκυνητών που συνέρρεαν στην Ιερουσαλήμ, μετά την κατάκτησή της από τους Σταυροφόρους. Το όνομά τους παραπέμπει στο ιστορικό αρχηγείο τους που βρίσκεται σε ένα τμήμα του Όρος του Ναού στην Ιερουσαλήμ, περιοχή που ονομαζόταν Templum Salomonis. Η ονομασία αυτή πιθανολογείται ότι προέρχεται από το γεγονός ότι στο Όρος του Ναού βρισκόταν ο περίφημος Ναός του Σολομώντα που χτίστηκε περίπου το 950 π.Χ. και που αργότερα καταστράφηκε και ξαναχτίστηκε αρκετές φορές. Το τμήμα αυτό οι Ιππότες του Ναού μετονόμασαν σε Templum Domini, δηλαδή «Ναό του Θεού».
Οι Ναΐτες ήταν οργανωμένοι σαν μοναστικό τάγμα, ακολουθώντας έναν Κανόνα που έφτιαξε γι’ αυτούς ο Άγιος Βερνάρδος του Κλερβώ (Saint Bernard de Clairvaux). Το τάγμα διέθετε υψηλές διασυνδέσεις και γρήγορα εξελίχθηκε σε βασικό υποκινητή της διεθνούς πολιτικής την εποχή των Σταυροφοριών. Εγκαίρως, οι Ναΐτες προικίστηκαν με πολλές και εξαιρετικά ευνοϊκές γι’ αυτούς Παπικές Βούλες (όπως η Omne Datum Optimum) που μεταξύ άλλων τους επέτρεπαν να επιβάλλουν φόρους και να εισπράττουν το φόρο της δεκάτης στις περιοχές που βρίσκονταν υπό τον άμεσο έλεγχό τους. Όλα αυτά τους βοήθησαν ώστε να επιτύχουν μία γρήγορη ενίσχυση της κοσμικής εξουσίας τους.
Κάθε χώρα είχε ένα Μάγιστρο (Magister) του τάγματος και όλες οι χώρες ελέγχονταν από τον Μεγάλο Μάγιστρο (Grand Magister). Το αξίωμα του Μεγάλου Μαγίστρου ήταν ισόβιο και τα βασικά του καθήκοντα ήταν να επιβλέπει τις δραστηριότητες του τάγματος στην Ανατολή και τις οικονομικές κτήσεις του τάγματος στη Δύση.
Υπήρχαν 4 κατηγορίες (μεραρχίες) αδελφών του Τάγματος:
• Οι Ιππότες , που είχαν εξοπλισμό βαρέος ιππικού.
• Οι Υπαξιωματικοί (Sergentes), που είχαν εξοπλισμό ελαφρού ιππικού και προέρχονταν από κατώτερη κοινωνική τάξη σε σχέση με τους ιππότες.
• Οι Κτηματίες, που διαχειρίζονταν την περιουσία του τάγματος. Επίσης, υπήρχαν και οι frères de métiers οι οποίοι εκτελούσαν χειρωνακτικές εργασίες.
• Οι Ιερείς-Στρατιωτικοί (Chaplains), που ήταν χειροτονημένοι ιερείς για να καλύπτουν τις πνευματικές ανάγκες του τάγματος.
Κάθε ιππότης είχε στη διάθεσή του περίπου 10 άτομα σε θέσεις υποστήριξης. Κάποιοι αδελφοί του τάγματος ήταν αποκλειστικά αφοσιωμένοι στις τραπεζικές δραστηριότητες, αφού συχνά το τάγμα διαχειριζόταν πολύτιμα αγαθά από τους συμμετέχοντες στις Σταυροφορίες.
Ιστορία
Ίδρυση και Εξάπλωση του Τάγματος
Non nobis, Domine, non nobis
sed Nomini Tuo da gloriam
(Όχι σ΄ εμάς Κύριε, όχι σ΄ εμάς,
αλλά στ΄ Όνομά Σου πρόσφερε τη δόξα)
Η πολεμική ιαχή των Ιπποτών του Ναού
Μετά την Α’ Σταυροφορία δημιουργείται το χριστιανικό βασίλειο της Ιερουσαλήμ με πρώτο βασιλιά τον Βαλδουίνο της Βουλώνης που έλαβε το όνομα Βαλδουίνος ο A’. Ως πρώτος Πατριάρχης εγκαθίσταται ο Δαϊμβέρτος (Daimbert). Η μεγάλη απειλή για το βασίλειο αυτό ήταν οι Σαρακηνοί οι οποίοι νικήθηκαν κατά την Σταυροφορία αλλά δεν εξοντώθηκαν. Επιπροσθέτως οι Σαρακηνοί έλεγχαν ένα μεγάλο αριθμό οχυρών στην ευρύτερη περιοχή της Παλαιστίνης τα οποία οι χριστιανοί ήθελαν να καταλάβουν. Οι χριστιανοί ήταν δύσκολο να καταφέρουν να ελέγξουν ολόκληρη την περιοχή της Παλαιστίνης και όχι μόνο την πόλη της Ιερουσαλήμ. Συνεπώς, η ζωή σε εκείνη την περιοχή δεν είναι εύκολη ούτε για τους νέους κατοίκους, αλλά ούτε και για τους προσκυνητές που συρρέουν μαζικά από ολόκληρη την Ευρώπη.
Ο πρώτος πυρήνας των Ναϊτών
Η Σφραγίδα των Ιπποτών του Ναού — οι 2 έφιπποι ερμηνεύτηκαν ως σύμβολο της πενίας (επί ενός αλόγου) και του δυισμού μοναχού-στρατιώτη
Η ιστορία των Ιπποτών του Ναού είναι συνδεδεμένη με τον Κόμητα Ούγο της Καμπανίας (Hugo de la Champagne). Το 1104 ο κόμης επισκέπτεται την Ιερουσαλήμ με μία ακολουθία υποτακτικών σε αυτόν ιπποτών. To 1108 ο κόμης επιστρέφει στην Ευρώπη και το 1114 επιστρέφει στην Ιερουσαλήμ συνοδευόμενος από τον υποτακτικό του ιππότη Ούγο ντε Παιν (Hugues de Payns). Άγνωστο παραμένει το αν ο Ούγος ντε Παιν ακολούθησε τον άρχοντά του στο πρώτο του ταξίδι. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Βαλδουίνου του Β΄ που στο μεταξύ είχε διαδεχτεί τον Βαλδουίνο τον Α΄ στο θρόνο της Ιερουσαλήμ, το 1118 μ.Χ, ο Ούγος ντε Παιν μαζί με άλλους 8 ιππότες παρουσιάστηκαν στο βασιλιά και του πρότειναν την ίδρυση μίας κοινότητας ιπποτών που θα ακολουθούσε τον κανόνα θρησκευτικού τάγματος και θα αφιερωνόταν στην προστασία των προσκυνητών. To ίδιο έπραξαν και με τον Πατριάρχη Βαρμούνδο του Πικινύ (Warmund de Picquigny)που είχε διαδεχτεί τον Δαϊμβέρτο. Είχαν σκεφτεί να ακολουθήσουν τον Κανόνα του Αγίου Αυγουστίνου (Augustine of Hippo). Η πρόταση αυτή έγινε δεκτή από το βασιλιά και τον Πατριάρχη.
Οι 9 αυτοί ιππότες ήταν οι εξής:
• Ούγος ντε Παιν (Hugues de Payens)
• Γοδεφρείδος ντε Σαιν-Ομέρ (Godefroi de Saint-Omer)
• Αρκαμπώ ντε Σαιντ-Αινιάν (Archambaud de Saint-Aignan)
• Παγιάν ντε Μοντιντιέ (Payen de Montidier)
• Ζοφρουά Μπισσό (Geoffrey Bissot)
• Ροσσάλ ή Ρολάν [Rossal (ή Roland)]
• Αντρέ ντε Μονμπάρ (André de Montbard)
• Γκοντεμάρ (Gondemare)
• Γκοντφρουά (Godefroi)
Οι ιππότες αυτοί, την ημέρα των Χριστουγέννων του 1119 μ.Χ. στο ναό του Αγίου Τάφου της Ιερουσαλήμ ενώνονται με τους τρεις κλασσικούς μοναστικούς όρκους για πενία, αγνότητα, υποταγή και έναν επιπλέον όρκο για προστασία των προσκυνητών, παρουσία του Πατριάρχη.
Έτσι, λοιπόν, συγκροτείται ο πρώτος πυρήνας του Τάγματος των Φτωχών Ιπποτών του Χριστού. Αυτό είναι ένα τάγμα μοναστικό που τα μέλη του, όμως, διαθέτουν σπαθί και πανοπλία. Αρχικά ζούσαν ζητώντας ελεημοσύνη και για το λόγο αυτό έγιναν γνωστοί με αυτό το όνομα. Στο ξεκίνημά τους δεν φορούσαν κάποια ξεχωριστή ενδυμασία, αλλά τα απλά ρούχα του επαγγέλματος του καθενός. Ο βασιλιάς Βαλδουίνος Β’ και ο Πατριάρχης τους δίνουν αμέσως χρηματική βοήθεια μέσω εκκλησιαστικών εισοδημάτων. Τους προσφέρουν, επίσης, κατάλυμα στο Όρος του Ναού, και πιο συγκεκριμένα σε ένα τμήμα του παλατιού που είχε φτιάξει ο Βαλδουίνος ο Β’ μέσα στο τέμενος Αλ-Ακσά (Al-Aqsa, νότιο τμήμα του Όρους). Στο Όρος του Ναού πιστευόταν ότι βρίσκονται τα ερείπια του ναού του Σολομώντος. Έτσι, λοιπόν, το πλήρες τους όνομα διαμορφώνεται: The Poor Fellow-Soldiers of Jesus Christ and the Temple of Solomon. Όσον αφορά τις αρχικές προθέσεις των ιπποτών αυτών πιστεύεται ότι ενδέχεται απλώς να επιθυμούσαν να ιδρύσουν μία μονή ή μία αδελφότητα στην Παλαιστίνη. Ο Μιχαήλ της Συρίας, ένας ιστορικός της εποχής υποστηρίζει ότι ο Βαλδουίνος ήταν εκείνος που έπεισε τον Ούγο ντε Παιν και τους άλλους οκτώ να παραμείνουν μάχιμοι ιππότες. Αυτό γιατί είχε αντιληφθεί ότι ήταν πολύ δύσκολο να βάλει σε τάξη το βασίλειό του.
Η Θέσπιση του Κανόνα του Τάγματος
Το έμβλημα των Ιπποτών του Ναού που σήμερα φέρεται υιοθετημένο στα σύμβολα του Παναγίου Τάφου και του Ορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων
Η περίοδος της μεγάλης ισχύος των Ναϊτών αρχίζει λίγο μετά την ίδρυσή τους όταν αποκτούν την υποστήριξη του Αγίου Βερνάρδου του Κλερβό ο οποίος υπήρξε και ο αναμορφωτής του μοναστικού τάγματος των Βενεδικτίνων. Ο Άγιος Βερνάρδος όταν αντιλαμβάνεται την ύπαρξη και τις προθέσεις του πρώτου πυρήνα των Ναϊτών διαισθάνεται ότι η ιδέα τους μπορεί να αξιοποιηθεί, και έτσι στηρίζει τους 9 πρώτους τυχοδιώκτες, αναγνωρίζοντάς τους επίσημα ως ένα στρατιωτικό και θρησκευτικό τάγμα και τους οποίους μεταμορφώνει σε Στρατιώτες του Χριστού (Militia Christi). Επίσης, ο Άγιος Βερνάρδος διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη σύνταξη του όρκου που έδιναν όλοι οι Ναΐτες, ένας όρκος που ονομάστηκε Κανόνας των Ναϊτών. Το 1128 μ.Χ συγκαλεί σύνοδο στην Τρουά της Γαλλίας για να καθορίσει τι ακριβώς είναι οι νέοι αυτοί μοναχοί-στρατιώτες, και μερικά χρόνια αργότερα γράφει το εγκώμιο αυτών των Στρατιωτών του Χριστού και ετοιμάζει τον Κανόνα που αποτελείται από 72 άρθρα, ο οποίος περιλαμβάνει εκτός από τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά που θα διέπουν το τάγμα, και εξαντλητικές λεπτομέρειες που αφορούν τις καθημερινές δραστηριότητες των ιπποτών. Με τον κανόνα αυτό υιοθετείται και το φημισμένο λευκό ράσο, που προερχόταν από τους Κιστερσιανούς μοναχούς, προσθέτοντας σε αυτό έναν κόκκινο σταυρό. Ορισμένες ενδεικτικές υποχρεώσεις για τους ιππότες που περιλαμβάνονται στον κανόνα του τάγματος είναι οι εξής:
• Υποχρέωση τέλεσης καθημερινών λειτουργιών.
• Απαγόρευση της συναναστροφής των ιπποτών με αφορισμένους ιππότες, αν όμως ένας από αυτούς έρθει ικέτης στο Ναό οφείλουν να τον δεχθούν χριστιανικά.
• Η ενδυμασία του τάγματος είναι λευκοί μανδύες, απλοί και χωρίς γούνα, εκτός και αν είναι από αρνί ή κριάρι, απαγορεύονται τα λεπτά υποδήματα με τις ανασηκωμένες μύτες που ήταν τότε της μόδας.
• Οι ιππότες επιβάλλεται να κοιμούνται με το πουκάμισο και τα εσώρουχα, σ’ ένα στρώμα, με ένα σεντόνι και μία κουβέρτα.
• Το φαγητό των ιπποτών διεξάγεται με σιωπή, σε κοινή γαβάθα για δύο. Σίτιση με κρέας 3 φορές την εβδομάδα.
• Μετάνοια τις Παρασκευές.
• Εγερτήριο τα ξημερώματα, αν η δουλειά τους ήταν κοπιαστική τους παραχωρείται μία ακόμα ώρα ύπνος, όμως σε αντάλλαγμα πρέπει να πουν 13 Πάτερ ημών από το κρεβάτι τους.
Επίσης, ο κανόνας επιμένει ιδιαίτερα στον όρκο αγνότητας μιας και οι Ναΐτες ήταν μοναχοί που δεν ζούσαν σε μοναστήρια αλλά ζούσαν μέσα στον κόσμο και πολεμούσαν. Τονίζεται, λοιπόν, στον κανόνα ότι η συναναστροφή με γυναίκες είναι πολύ επικίνδυνη και ότι οι ιππότες δεν επιτρέπεται να ασπάζονται παρά μόνο τη μητέρα τους, την αδερφή τους και τη θεία τους.
Οι άνθρωποι που προσελκύονται από το Τάγμα
Εύλογα γεννάται το ερώτημα ποιοι ήταν αυτοί που ίδρυσαν το Τάγμα και αργότερα κατατάσσονταν σ’ αυτό. Πιθανότατα ο Ούγος ντε Παιν και οι υπόλοιποι 8 πρώτοι να ήταν απλώς κάποιοι ιδεαλιστές που μαγεύτηκαν από το μυστικισμό της πρώτης σταυροφορίας. Αργότερα, όμως, το τάγμα προσελκύει άτομα που αναζητούν περιπέτειες μιας και το νέο βασίλειο της Ιερουσαλήμ είναι ένας πολλά υποσχόμενος τόπος εκείνη την εποχή. Κάποια άλλα μέλη προσελκύονται επειδή στην πατρίδα τους δεν έχουν πολλές προοπτικές ή βρίσκονται σε δυσμενή θέση και επιθυμούν να ξεφύγουν από μία δύσκολη κατάσταση, αφού το τάγμα παρέχει όχι μόνο σίγουρη κάλυψη των βιοτικών αναγκών των μελών του, αλλά και πλούσιες εμπειρίες σε ένα μακρινό τόπο. Πιθανολογείται ότι όταν πλέον το τάγμα είχε γίνει ισχυρό και είχε εξαπλωθεί επιζητούσαν να καταταγούν ακόμα και άτομα που είχαν καλή θέση στην πατρίδα τους αφού, άλλωστε, δεν χρειαζόταν πια να εργαστεί κάποιος στους Αγίους Τόπους για να γίνει Ναΐτης, μπορούσε να καταταγεί και στο σπίτι του.
Οι Ναΐτες αποκτούν πολύ μεγάλη ισχύ
Το τάγμα δέχεται δωρεές και ελέγχει μεγάλες περιοχές[
Το τάγμα των Ιπποτών του Ναού από την αρχή της ύπαρξής του είχε δεχτεί τεράστιες δωρεές και σταδιακά δημιούργησε προτεκτοράτα του σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ενδεικτικό είναι ότι ο Αλφόνσος της Καστίλλης και της Αραγωνίας τους χάρισε μία ολόκληρη περιοχή και με τη διαθήκη του τους κληροδότησε το βασίλειό του σε περίπτωση που θα πέθαινε χωρίς διάδοχο. Οι Ναΐτες στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν τον εμπιστεύτηκαν και συμβιβάστηκαν με την μεταβίβαση σε αυτούς 6 κάστρων στην Ισπανία. Επίσης, ο βασιλιάς της Πορτογαλίας τους χάρισε ένα δάσος το οποίο, όμως, ήταν ακόμα στην κατοχή των Σαρακηνών. Επιτέθηκαν στους Σαρακηνούς, και αφού τους συνέτριψαν, ίδρυσαν την πόλη Κοΐμπρα. Από αυτά γίνεται φανερό ότι ένα μέρος των Ναϊτών πολεμάει στην περιοχή της Παλαιστίνης, αλλά το μεγαλύτερο μέρος τους βρίσκεται στην Ευρώπη.
Τραπεζικές Δραστηριότητες
Με το πέρασμα του χρόνου το τάγμα των Ναϊτών ασχολείται έντονα με τραπεζικές δραστηριότητες. Οι Ναΐτες δημιούργησαν στην ουσία το πρώτο τραπεζικό σύστημα και ανακάλυψαν τις επιταγές ( για την ακρίβεια ένα είδος φορτωτικής ) πολύ πριν από τους Φλωρεντινούς τραπεζίτες. Όταν κάποιος επιθυμούσε να μεταβεί στην περιοχή της Παλαιστίνης, χρειαζόταν χρήματα και αν δεν αισθανόταν ασφαλής να ταξιδέψει τόσο μακριά με κοσμήματα και χρυσάφι στην κατοχή του, μπορούσε να απευθυνθεί στους Ναΐτες της Γαλλίας, της Ισπανίας ή της Ιταλίας, να πάρει ένα ομόλογο και ακολούθως να εισπράξει τα χρήματά του όταν θα έφθανε στην Παλαιστίνη. Ανακάλυψαν, λοιπόν, την πρώτη μορφή επιταγής.
Μία ένδειξη των ισχυρών πολιτικών διασυνδέσεων των Ναϊτών είναι ότι η ενασχόλησή τους με τις τραπεζικές εργασίες δεν οδήγησε σε αύξηση της εσωτερικής αμφισβήτησης μέσα στο τάγμα, αλλά και γενικότερα στην εκκλησία. Αυτό δείχνει ότι διέθεταν ισχυρή κάλυψη, τόσο σε πολιτικό, όσο και σε εκκλησιαστικό επίπεδο. Οι κατηγορίες αυτές παραμερίστηκαν με τη δικαιολογία ότι οι Ναΐτες διατηρούσαν δικαιώματα εκμετάλλευσης των υποθηκευμένων σε αυτούς περιουσιών. Οι Ναΐτες είχαν επινοήσει κώδικες με τους οποίους έκαναν τις συναλλαγές τους σε όλα τα σημεία της Ευρώπης.
Εξασφάλιση της Παπικής εύνοιας
Οι Ναΐτες μεταξύ δωρεών, ενόπλων κατακτήσεων και προμηθειών από οικονομικές επιχειρήσεις, μετατράπηκαν σε πολυεθνική εταιρεία. Για τη διαχείριση, λοιπόν, όλων αυτών των υποθέσεων είχαν ανάγκη από ανθρώπους με οξύνοια και ιδιαίτερες ικανότητες, οι οποίοι κατόρθωσαν να πείσουν τον τότε Πάπα Ιννοκέντιο τον Β’ να τους παραχωρήσει εξαιρετικά προνόμια. Τα προνόμια αυτά είναι:
• Το τάγμα μπορεί να διατηρεί όλα τα πολεμικά λάφυρα.
• Όπου και να έχει αγαθά δεν λογοδοτεί ούτε στο βασιλιά, ούτε στους επισκόπους, ούτε στον Πατριάρχη της Ιερουσαλήμ, παρά μόνο στον ίδιο τον Πάπα.
• Απαλλάσσονται παντού από φόρους, και έχουν δικαίωμα να τους επιβάλλουν οι ίδιοι στους τόπους που ελέγχουν.
Γίνεται, λοιπόν, εμφανές ότι το τάγμα αποτελεί πλέον μία μορφή επιχείρησης στην οποία κανείς δεν μπορεί να αναμιχθεί. Έτσι, γίνεται κατανοητό ότι οι επίσκοποι και οι βασιλείς δεν τους βλέπουν με συμπάθεια όμως δεν μπορούν και να κάνουν χωρίς αυτούς για λόγους στρατιωτικής και οικονομικής ισχύος. Οι σταυροφόροι που εξεστράτευαν εκείνη την εποχή προς τους Αγίους Τόπους δρούσαν πρόχειρα και χωρίς να έχουν ένα σταθερά εδραιωμένο σκοπό. Αντιθέτως, οι Ναΐτες ζούσαν σε εκείνες τις περιοχές σαν να ήταν σπίτι τους, γνώριζαν το έδαφος, την πολεμική τέχνη, αλλά και πως να διαπραγματεύονταν με τον εχθρό.
Το τέλος των Ναϊτών
Οι Ιππότες του Ναού καίγονται. Ανώνυμο Χρονικό με τίτλο ‘Από τη γένεση του κόσμου μέχρι το 1384′
Την Παρασκευή 13 Οκτωβρίου του 1307 πολλοί Ναΐτες στη Γαλλία συνελήφθησαν κατόπιν μυστικών εντολών του βασιλιά Φιλίππου Δ’ του Ωραίου, ο οποίος εποφθαλμιούσε τα πλούτη τους. Ο τελευταίος με την υποστήριξη του Πάπα Κλήμη του Ε’ ο οποίος κατάργησε το τάγμα, δήμευσε όλη τους την περιουσία (συμπεριλαμβανομένων και τεράστιων εκτάσεων γης). Πολλά υψηλόβαθμα στελέχη του τάγματος, συμπεριλαμβανομένου και του τελευταίου Μεγάλου Μάγιστρου Ζακ ντε Μολέ (Jacques de Molay), υποβλήθηκαν σε βασανιστήρια και κάηκαν στην πυρά. Νεότερες ανακαλύψεις έχουν φέρει στο φως έγγραφα της δίκης τα οποία φανερώνουν ότι παρά το γεγονός ότι είχαν κατηγορηθεί για αιρετικές δοξασίες κατά τις μυητικές τελετές τους, στη δίκη που έγινε έπεισαν τον Πάπα πως ήταν αθώοι και ότι η καταδίκη τους ήταν αποτέλεσμα της συκοφάντησής τους από τον βασιλιά Φίλιππο[1].
Το τραπεζικό σύστημα που οι Ναΐτες είχαν εγκαθιδρύσει στην Ευρώπη είχε ενοχλήσει την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, καθώς πολλοί ευγενείς υποστήριζαν τους Ναΐτες με τεράστια χρηματικά ποσά τα οποία θα μπορούσαν να κατέληγαν στα ταμεία της Εκκλησίας αν οι συνθήκες ήταν διαφορετικές. Ύστερα από την εξόντωση των Ναϊτών, άλλα ιπποτικά τάγματα αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τις τραπεζικές τους δραστηριότητες.
Αν και πολλοί Ευγενείς, όπως προαναφέρθηκε, ήταν ευνοϊκά διατεθειμένοι απέναντι στους Ναΐτες, τους αποκήρυξαν φοβούμενοι τον αφορισμό από τον Πάπα. Από τις λίγες εξαιρέσεις ήταν ο Ρόμπερτ Μπρους της Σκωτίας, ο οποίος είχε ήδη αφοριστεί. Κατά συνέπεια, αρκετοί Ναΐτες διέφυγαν στη Σκωτία. Πιστεύεται ότι το Σκωτικό Τεκτονικό Τάγμα έχει τις ρίζες του στο τάγμα των Ιπποτών του Ναού.
Κατηγορίες κατά των Ναϊτών
Οι Ναΐτες κατηγορήθηκαν από τους πολιτικούς κυρίως εχθρούς τους και την Καθολική εκκλησία για ακολασίες και ομοφυλοφιλία. Επίσης, κατηγορήθηκαν ότι ήταν φιλικοί με τους άπιστους, ότι ασκούσαν μαγεία και ότι για να ενταχθεί κάποιος στο τάγμα τους θα έπρεπε να απαρνηθεί τον Χριστό, να φτύσει και να ποδοπατήσει τον σταυρό και να λατρέψει ένα είδωλο ονόματι Μπαφομέτ[2].
Όταν το τάγμα σταμάτησε τη στρατιωτική του δράση, αρκετά αργότερα από την ίδρυσή του, συντάχθηκαν τα Retraits που αποτελούσαν κάποιους κανονισμούς του τάγματος. Οι κανονισμοί αυτοί θέσπιζαν ένα σύστημα κανόνων και τελετουργικών. Κάποιες από τις απαγορεύσεις που περιλαμβάνονταν ήταν οι εξής:
• Οι συμπλοκές και οι επιθέσεις σε Χριστιανούς για λόγους εκδίκησης.
• Οι συναλλαγές με γυναίκες.
• Οι συκοφαντίες προς τους αδελφούς.
• Το να χάσουν το σκλάβο τους ή ένα άλογό τους.
• Το να δωρίσουν ένα ζώο, εκτός από σκύλους και γάτες.
• Το να φύγουν χωρίς άδεια ή να φύγουν τη νύχτα από το λόχο.
• Το να σπάσουν τη σφραγίδα του διδασκάλου.
• Το να δανειστούν χρήματα του τάγματος χωρίς άδεια.
• Το να πετούν κάτω το ρούχο τους οργισμένοι.
Οι κανονισμοί αυτοί, λοιπόν, θεσπίστηκαν μετά το τέλος της δράσης του τάγματος για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες που δημιουργούνται σε ένα στρατό που πλήττει επειδή ο πόλεμος τελείωσε. Αποτελούν ενδεικτικό στοιχείο για την επικρατούσα συμπεριφορά των ιπποτών εκείνης της περιόδου.
Οι Ναίτες όμως Ιστορικά απέκτησαν πολλές διασυνδέσεις με Διδασκάλους του Βυζαντίου και της Ανατολής κατά την Ιστορία τους, όπως ο Πλήθων Γεμιστός όπου και συνεχίστηκε η μυητική τους διαδρομή έως σήμερα, σε διάφορες Αδελφότητες.
