Ο Ήλιος εκτοξεύει προς τη Γη ένα ρεύμα φορτισμένων σωματιδίων από την ανώτερη ατμόσφαιρά του. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται «ηλιακός άνεμος». Ως επί το πλείστον, η μαγνητική ασπίδα του πλανήτη μας εμποδίζει αυτόν τον άνεμο να κάνει πραγματική ζημιά στη Γη ή στους κατοίκους της, στέλνοντας αντίθετα αυτά τα σωματίδια προς τους πόλους και αφήνοντας πίσω, ένα όμορφο σέλας.
Ωστόσο μερικές φορές -κάθε αιώνα περίπου- αυτός ο άνεμος κλιμακώνεται σε μια κανονική ηλιακή καταιγίδα – και, όπως προειδοποιεί νέα έρευνα που παρουσιάστηκε στο συνέδριο επικοινωνίας δεδομένων SIGCOMM 2021, τα αποτελέσματα ενός τέτοιου ακραίου διαστημικού καιρού, θα μπορούσαν να είναι καταστροφικά για τον σύγχρονο τρόπο ζωής μας.
Εν ολίγοις, μια σοβαρή ηλιακή καταιγίδα θα μπορούσε να αποκόψει από το διαδίκτυο, μεγάλα τμήματα της κοινωνίας για εβδομάδες ή και μήνες, γράφει η επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Sangeetha Abdu Jyothi, στη νέα μελέτη της, η οποία δεν έχει δημοσιευτεί ακόμη σε επιστημονικό περιοδικό.
«Αυτό που με έκανε να το σκεφτώ αυτό, είναι το γεγονός ότι με την πανδημία είδαμε πόσο απροετοίμαστος ήταν ο κόσμος.
»Δεν υπήρχε πρωτόκολλο για την αποτελεσματική αντιμετώπισή της, και το ίδιο συμβαίνει και με την ανθεκτικότητα του διαδικτύου», δήλωσε η καθηγήτρια στο WIRED.
«Η υποδομή μας δεν είναι προετοιμασμένη για ένα ηλιακό γεγονός μεγάλης κλίμακας».
Μέρος του προβλήματος είναι ότι οι ακραίες ηλιακές καταιγίδες (που είναι γνωστές και ως στεμματικές εκτοξεύσεις μάζας) είναι σχετικά σπάνιες- οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η πιθανότητα ενός ακραίου διαστημικού καιρού που επηρεάζει άμεσα τη Γη είναι μεταξύ 1,6% και 12% ανά δεκαετία, σύμφωνα με την έρευνα της Abdu Jyothi.
Στην πρόσφατη ιστορία έχουν καταγραφεί μόνο δύο τέτοιες καταιγίδες – η μία το 1859 και η άλλη το 1921.
Το προηγούμενο περιστατικό, γνωστό ως «Επεισόδιο του Κάρινγκτον», δημιούργησε μια πολύ σοβαρή γεωμαγνητική διαταραχή στη Γη με αποτέλεσμα να τυλιχτούν στις φλόγες τηλεγραφικά καλώδια, ενώ το σέλας – που συνήθως είναι ορατό μόνο κοντά στους πόλους του πλανήτη – παρατηρήθηκε κοντά στην Ισημερινή Κολομβία.
Μικρότερες καταιγίδες μπορούν επίσης να έχουν μεγάλη ισχύ- μία τον Μάρτιο του 1989 βύθισε στο σκοτάδι ολόκληρη την καναδική επαρχία του Κεμπέκ για εννέα ώρες.
Έκτοτε, ο ανθρώπινος πολιτισμός εξαρτάται πολύ περισσότερο από το παγκόσμιο διαδίκτυο και οι πιθανές επιπτώσεις μιας μαζικής γεωμαγνητικής καταιγίδας σε αυτή τη νέα υποδομή παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητες, δήλωσε η Abdu Jyothi.
Στη μελέτη της προσπάθησε να εντοπίσει τα πιο τρωτά σημεία αυτής της υποδομής.
Τα καλά νέα είναι ότι οι τοπικές και περιφερειακές συνδέσεις διαδικτύου διατρέχουν πιθανότατα χαμηλό κίνδυνο να υποστούν ζημιές, επειδή τα ίδια τα καλώδια οπτικών ινών δεν επηρεάζονται από τα γεωμαγνητικά ρεύματα, σύμφωνα με την ερευνήτρια.
Ωστόσο, τα μεγάλα υποθαλάσσια καλώδια διαδικτύου που συνδέουν ηπείρους είναι εξοπλισμένα με επαναλήπτες για την ενίσχυση του οπτικού σήματος, οι οποίοι απέχουν μεταξύ τους από 50 έως 150 χιλιόμετρα.
Αυτοί οι επαναλήπτες είναι ευάλωτοι στα γεωμαγνητικά ρεύματα και ολόκληρα καλώδια θα μπορούσαν να καταστούν άχρηστα αν έστω και ένας επαναλήπτης τεθεί εκτός λειτουργίας, σύμφωνα με την επιστήμονα.
Εάν αρκετά υποθαλάσσια καλώδια αποτύχουν σε μια συγκεκριμένη περιοχή, τότε ολόκληρες ήπειροι θα μπορούσαν να αποκοπούν η μία από την άλλη, έγραψε η Abdu Jyothi.
Επιπλέον, τα έθνη σε υψηλά γεωγραφικά πλάτη –όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο– είναι πολύ πιο ευάλωτα στον ηλιακό καιρό από ό,τι τα έθνη σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη.
Σε περίπτωση καταστροφικής γεωμαγνητικής καταιγίδας, αυτά τα έθνη υψηλού γεωγραφικού πλάτους είναι πιο πιθανό να αποκοπούν πρώτα από το δίκτυο.
Είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς πόσος χρόνος θα χρειαστεί για την αποκατάσταση των υποθαλάσσιων υποδομών, αλλά η Abdu Jyothi υποδηλώνει ότι είναι πιθανό να υπάρξουν μεγάλης κλίμακας διακοπές του διαδικτύου που θα διαρκέσουν εβδομάδες ή μήνες.
Εν τω μεταξύ, εκατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν να χάσουν τα προς το ζην.
«Ο οικονομικός αντίκτυπος μιας διακοπής του Διαδικτύου για μια ημέρα στις ΗΠΑ εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 7 δισεκατομμύρια δολάρια», έγραψε η Abdu Jyothi στην εργασία της.
«Τι θα συμβεί αν το δίκτυο παραμείνει μη λειτουργικό για ημέρες ή ακόμη και μήνες;».
Οι διαχειριστές του δικτύου θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους την απειλή των ακραίων ηλιακών καιρικών φαινομένων, καθώς επεκτείνεται η παγκόσμια υποδομή.
Η τοποθέτηση περισσότερων καλωδίων σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη είναι μια καλή αρχή, δήλωσε η Abdu Jyothi, όπως και η ανάπτυξη δοκιμών ανθεκτικότητας που εστιάζουν στις επιπτώσεις των αποτυχιών του δικτύου μεγάλης κλίμακας.
Όταν έρθει η επόμενη μεγάλη ηλιακή καταιγίδα, οι άνθρωποι στη Γη θα έχουν περίπου 13 ώρες για να προετοιμαστούν για την άφιξή της, πρόσθεσε.
