Υπό το όνομα τούτο εσώθη ποιητική συλλογή 71 στίχων, εις τους οποίους περιέχεται η ηθική διδασκαλία του Πυθαγόρου και των Πυθαγορείων. Η σύνθεσις των στίχων τούτων αποδίδεται εις τους Νεοπυθαγορείους του δευτέρου προς τον τρίτον μετά Χριστόν αιώνος.  Η φράσις «Χρυσά έπη»άπαντα το πρώτον εις τον Αλεξανδρινόν Αλκίφρονα, ακμάσαντα περί το 200 μ. Χ., τον συγγραφέα των χαριτωμένων γνωστών επιστολών (των Εταιρών). Η γνώμη ότι τα «Χρυσά έπη» θα εγράφησαν υπό του Πυθαγόρου ή υπό των πρώτων Πυθαγορείων και ανασυνετέθησαν μεταγενεστέρως, υφ’ ην μορφήν έφθασαν μέχρις ημών, δεν φαίνεται ορθή. Απλή ανάγνωσις τούτων πείθει ότι ταύτα εγράφησαν πολύ μεταγενεστέρως. Οπωσδήποτε όμως το περιεχόμενον των έπων τούτων είναι γνησίως πυθαγορικόν και σύμφωνον προς την παράδοσιν δια την ηθικήν διδασκαλίαν του Πυθαγόρου και των Πυθαγορείων. Ταύτα έχουν ως εξής: Continue reading →

Ο Πυθαγόρας  αποσυρόμενος καθ’ εκάστην εις μονήρεις τόπους, ένθα σιγή και ηρεμία επεκράτει και ουδείς ηδύνατο να ταράξη την ησυχίαν του, παρετήρει την περιβάλλουσαν αυτόν φύσιν από των ελαχίστων αρχόμενος.  Σπουδάζων ούτω τον κόσμον όλον έβλεπε την μεταβολήν, την φθοράν, η οποία ελάμβανε χώραν, άλλα και την τάξιν και αρμονίαν με την οποίαν τα πάντα ετελούντο εν τω κόσμω, δια την οποίαν τάξιν. Ακριβώς πρώτος αυτός εκάλεσε το σύμπαν κόσμον. Continue reading →

Την ψυχήν εταύτιζεν ο Πυθαγόρας προς τον αριθμόν ό,τι δηλαδή ήτο ο αριθμός δια τα άλλα πράγματα, ήτο η ψυχή δια το σώμα. Περαιτέρω δε ώριζε την ψυχήν ως την αρμονίαν του σώματος.
Ενώ δε κατά την μαρτυρίαν του Αριστοτέλους δεν εχώριζε τον αριθμόν από τα πράγματα, την ψυχήν εχώριζε και διέστελλεν αυτήν του σώματος.

Ετοποθέτει δε αυτήν από της καρδίας μέχρι του εγκεφάλου.  Και τα μεν εν τη καρδία μέρη αυτής ωνόμαζε θυμόν, τα δε εν τω εγκεφάλω νουν. Όχι δε μόνον εχώριζε την ψυχήν από του σώματος, αλλά και έλεγεν αυτήν αθάνατον. Έτι δε ότι ενεκλείσθη υπό του Θείου εν τω σώματι, καθώς εν ειρκτή. Continue reading →

Ανάλογοι προς την κοσμοθεωρίαν του Πυθαγόρου είναι και αι πρακτικαί τάσεις αυτού. Όπως δηλαδή τάξις και αρμονία κρατεί εις τα σύνολον του κόσμου, ούτω και η ηθική διδασκαλία του Πυθαγόρου σκοπόν έχει να καταστήση τον βίον των ανθρώπων ως ατόμων και μελών της κοινωνίας εύκοσμον και αρμονικόν.  Αλλά τούτο επιτυγχάνεται μόνον δια της αρετής.

Της αρετής δε μέρη διέκρινεν ο ημέτερος φιλόσοφος τρία, ήτοι: την σωφροσύνην, την δικαιοσύνην και την ανδρείαν. Continue reading →

Ο Πυθαγόρας φεύγων από την ιδιαιτέραν πατρίδα του Σάμον και την τυραννικήν εξουσίαν του Πολυκράτους, μας δίδει την εικόνα της ηρεμίας και της ισχύος εν τω μέσω της μανίας των στοιχείων.  Ούτω πλησίστιος φεύγει προς τας πόλεις της Μεγάλης Ελλάδος, της Κάτω Ιταλίας, αι οποίαι είχον αριστοκρατικόν πολίτευμα, όπου ο πατήρ του Απόλλων ωδήγησεν αυτόν εις τον κόλπον του Τάραντος, εις την δωρικήν αποικίαν Κρότωνα, η οποία είχε το πλέον φιλελεύθερον αριστοκρατικόν πολίτευμα και ήτο η πλέον ακμάζουσα πόλις της Κάτω Ιταλίας. Ο σκοπός του δεν ήτο να διδάξη μόνον ωρισμένον αριθμόν νέων και να ιδρύση ούτω μίαν ψιλοσοφικήν σχολήν, αλλά ειχεν ως απώτερον σκοπόν να μεταρρύθμιση, συν τω χρόνω, την κοινωνικήν και πολιτικήν όργάνωσιν των πόλεων, συμφώνως προς τας φιλοσοφικός του αντιλήψεις. Τοιούτον δε αναμορφωτήν μόνον αι πόλεις της Μεγάλης Ελλάδος ήτο δυνατόν να ανεχθούν. Η διαίσθησίς του δεν ηπατήθη.

Continue reading →

Εάν διέλθωμεν την ιστορίαν της παιδαγωγικής, θα εύρωμεν πρώτον το όνομα του Πυθαγόρου μεταξύ των μεγάλων Ελλήνων παιδαγωγών, Επειδή λοιπόν είναι ο αρχαιότερος μετά τον Όμηρον Έλλην παιδαγωγός, είναι άξιος μεγίστης προσοχής, διότι τα διδάγματα του ισχύουν και σήμερον ακόμη.  Continue reading →

Όταν εις άνθρωπος γεννηθή μεγαλοφυής· όταν ασκή εν τω βίω του την αρετήν καθ’ όλα τα μέρη αυτής όταν ζητή εν τη επιστήμη την αλήθειαν και μόνην την αλήθειαν όταν τέλος έχη τοιαύτην θέλησιν ώστε να κυρίαρχη αύτη απολύτως της υπάρξεως του τότε ο άνθρωπος ούτος γίνεται υπεράνθρωπος, φθάνει εις τοιούτον σημείον τελειότητας, ώστε η ψυχή του να προσεγγίζη και να ατενίζη εκ του πλησίον το θείο. Εις αυτό το ύψος ο άνθρωπος γίνεται μύστης.  Κατέχει απίστευτους ικανότητας και η διαίσθησίς του γιγαντούται. Η θέλησίς του ακτινοβολεί προς πάσαν διεύθυνσιν, δίδουσα εις αυτόν δύναμιν πράγματι θαυματουργόν. Continue reading →