Αποστολή της NASA αναχωρεί για εξωγήινο ωκεανό. Το Europa Clipper θα χρειαστεί 5,5 χρόνια για το ταξίδι των 2,9 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων προτού τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Δία το 2030.
Φιλόδοξη αποστολή της NASA με προϋπολογισμό 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων εκτοξεύτηκε από τη Φλόριντα για να εξετάσει τον υπόγειο ωκεανό της Ευρώπης, ενός από τα μεγάλα φεγγάρια του Δία, που προσφέρει κατάλληλες συνθήκες για την εμφάνιση ζωής.
Το Europa Clipper («κλίπερ» ήταν είδος εμπορικού ιστιοφόρου του 19ου αιώνα) θα χρειαστεί 5,5 χρόνια για το ταξίδι των 2,9 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων προτού τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Δία το 2030.
Το σκάφος είναι το μεγαλύτερο που έχει κατασκευάσει ποτέ η NASA, με μήκος 30,5 μέτρα και πλάτος 17,6 μέτρα με τους ηλιακούς συλλέκτες του πλήρως ανεπτυγμένους. Η μάζα του μαζί με τα καύσιμα φτάνει τους έξι τόνους.
Η Ευρώπη, ο τέταρτος μεγαλύτερος δορυφόρος του Δία, είναι λίγο μικρότερη από τη δική μας Σελήνη. Κι όμως, κάτω από το στρώμα πάγου που καλύπτει την επιφάνειά της, πάχους 15-25 χιλιομέτρων, πιστεύεται ότι κρύβεται ένας ωκεανός που ίσως περιέχει διπλάσια ποσότητα νερού από ό,τι όλοι οι ωκεανοί της Γης μαζί. Το βάθος του εκτιμάται στα 60 με 150 χιλιόμετρα.
Το Europa Clipper δεν θα αναζητήσει μεν ζωντανούς οργανισμούς, θα εξετάσει όμως αν ο υπόγειος ωκεανός της Ευρώπης προσφέρει τα χημικά συστατικά και την ενέργεια που απαιτείται για την εμφάνιση ζωής.
Στη Γη, εξάλλου, οι πρώτοι οργανισμοί πιστεύεται ότι εξελίχθηκαν στη θάλασσα, πιθανώς σε υδροθερμικούς πόρους του ωκεάνιου βυθού. Τέτοιοι υδροθερμικοί πόροι ίσως υπάρχουν και στον ωκεανό της Ευρώπης, καθώς οι παλιρροϊκές δυνάμεις που δέχεται το φεγγάρι από τον Δία προκαλούν τριβές και απελευθερώνουν θερμότητα, χάρη στην οποία το νερό παραμένει σε υγρή κατάσταση.
Μεταξύ άλλων, το Europa Clipper θα χαρτογραφήσει την επιφάνεια, θα εξετάσει τη σύσταση του ωκεανού και θα αναζητήσει ρωγμές από όπου μπορεί να εκτοξεύεται νερό στο Διάστημα. Με λίγη τύχη, το σκάφος ίσως καταφέρει να περάσει μέσα από έναν τέτοιο πίδακα σε κάποιο από τα 49 κοντινά περάσματα που σχεδιάζονται, από τα οποία το πλησιέστερο θα φτάσει μόλις 25 χιλιόμετρα από την επιφάνεια.
Το Europa Clipper θα κινείται σε μια έντονα ελλειπτική τροχιά για να αποφεύγει όσο γίνεται τις επικίνδυνες ζώνες ακτινοβολίας του Δία. Ο μεγαλύτερος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος περιβάλλεται από ένα μαγνητικό πεδίο περίπου 20.000 φορές ισχυρότερο από της Γης. Το πεδίο παγιδεύει και επιταχύνει φορτισμένα σωματίδια, κυρίως πρωτόνια και ηλεκτρόνια, τα οποία θα μπορούσαν να καταστρέψουν τα ευαίσθητα ηλεκτρονικά συστήματα του σκάφους. Για τον λόγο αυτόν, τα πιο ευαίσθητα όργανα έχουν θωρακιστεί μέσα σε ένα κιβώτιο από τιτάνιο και αλουμίνιο.
Οι κάμερες του Europa Clipper θα φωτογραφίσουν ολόκληρη την επιφάνεια της Ευρώπης σε ανάλυση πέντε φορές μεγαλύτερη από ό,τι η αποστολή Galileo τη δεκαετία του 1990. Μια υπέρυθρη κάμερα θα εντοπίσει τυχόν θερμοπίδακες και ένα μαγνητόμετρο θα μετρήσει το βάθος του υπόγειου ωκεανού και την αλατότητά του.
H αποστολή θα λειτουργήσει συμπληρωματικά με την αποστολή JUICE της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA, η οποία εκτοξεύτηκε το 2023 και θα φτάσει στον Δία το 2031. Θα εξετάσει όχι μόνο την Ευρώπη αλλά και δύο άλλα φεγγάρια που πιστεύεται ότι κρύβουν υπόγειους ωκεανούς, την Καλλιστώ και τον Γανυμήδη.
